مقایسه اثر بخشی درمانگری شناختی-رفتاری و درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش علائم وبهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر با توجه به مهارتهای مقابله ای

مقدمه: سندرم روده تحریک پذیر(ibs) از جمله شایعترین اختلالات گوارشی است. از آنجا که عوامل روانشناختی هم در بروز وهم در شدت آن نقش دارند، انواعی از مداخلات روانشناختی به عنوان بخشی از درمان ibsبکارگرفته شده است. با این وجوداثربخشی درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی (mft)در درمان این بیماری به خوبی شناخته نشده است. هدف: هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثر بخشی درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی( mft )با پر کاربردترین مداخله روانشناختی در ibsیعنی درمانگری شناختی-رفتاری(cbt) ، در بهبود کیفیت زندگی و کاهش علائم بیماران با توجه به نوع مهارتهای مقابله ای آنها بود. روش: 36 بیمار مبتلا به ibs مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی (ره)و یکی از کلینیکهای فوق تخصصی شهر تهران انتخاب شدند، که به صورت در دسترس انتخاب و پس از تعیین نوع مهارتهای مقابله ای آنها (مساله مدار- هیجان مدار) و با توجه به شرایط ورود و خروج به طور مساوی درگروههای آزمایش و کنترل جایگزین (12نفر در هر گروه) شدند. آزمودنیهای گروههای آزمایش ، علاوه بر درمان دارویی معمول برای ibs،تحت یکی از روشهای درمانگری (cbt,mft)قرار می گرفتند که به صورت گروهی ، طی 8 جلسه ،هفته ای یکبار (هرجلسه تقریبا 2ساعت و30 دقیقه ) و به مدت دو ماه درمان را دریافت نمودند و گروه کنترل تنها دارو دریافت می کرد. تمامی آزمودنی ها پرسشنامه مهارت های مقابله ای لازاروس- فولکمن (cwq)، پرسشنامه کیفیت زندگی ویژه بیماران سندرم روده تحریک پذیر(ibs –qol-34) و پرسشنامه پزشکی (romeiii ) در سه مرحله پیش آزمون ،پس آزمون و پیگیری دو ماهه تکمیل کردند. از مدلهای استنباط آماری شامل: تحلیل کوواریانس چند متغیری، تحلیل کوواریانس تک متغیری ،تحلیل واریانس عاملی،و تحلیل واریانس یک راهه و همچنین آزمون t وابسته و آزمون همگونی 2? برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی نسبت به درمانگری شناختی-رفتاری هم در کاهش علائم و هم در بهبود کیفیت زندگی و هم در تعدیل مهارتهای مقابله ای بیماران مبتلا به ibs موثر تر است و این اثربخشی در طولانی مدت نیز حفظ می شود. بحث: باتوجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که درمانگری مبتنی برذهن آگاهی ، یکی از درمان های موثر روان درمانی برای درمان ibs است. در نتیجه ، استفاده از این روش درمانگری به همراه درمان دارویی معمول پر فایده است. کلید واژه ها: سندرم روده تحریک پذیر، کیفیت زندگی، درمانگری شناختی- رفتاری، درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی، مهارت های مقابله ای.